Home O mnie Kancelaria Prawo rodzinne nieruchomości Prawo pracy i ZUS Dla Firm Kontakt Prawo pracy i ZUS Umowa o zakazie konkurencji ByAgnieszka Żabicka-Łuszcz 25 kwietnia 202225 kwietnia 2022 Zasady dotyczące zakazu konkurencji różnią się w zależności od tego, czy zakaz dotyczy pracownika zatrudnionego w ramach umowy o pracę, czy osoby, z którą... czytaj dalej 0 Comments
Zakaz konkurencji między przedsiębiorcami, czyli w relacjach B2B, to bardzo szerokie pojęcie. W każdej umowie może być zupełnie inaczej sformułowany i określać inne obowiązki w zależności od charakteru współpracy. W przeciwieństwie do zakazu konkurencji pracownika względem pracodawcy, zakaz konkurencji B2B to bardzo elastyczna materia. Warto więc wiedzieć, jak skutecznie uregulować tę kwestię. Z artykułu „Zakaz konkurencji B2B” dowiesz się, jak umownie wprowadzić zakaz konkurencji w relacjach między przedsiębiorcami i zabezpieczyć się przed działaniem współpracowników na Twoją niekorzyść. Jeśli potrzebujesz pomocy w zw. z ustanowieniem zakazu konkurencji B2B lub chciałbyś skutecznie ochronić się przed nieuczciwą konkurencją Twoich współpracowników, to jestem w stanie Ci pomóc. Udzielam konsultacji dla klientów z całej Polski, w tym także online i telefonicznie. Zapraszam do zapoznania się z ofertą mojej Kancelarii (Obsługa Prawna Firm) oraz do kontaktu. Na czym polega zakaz konkurencji B2B Zakaz konkurencji między przedsiębiorcami powinien wynikać z kontraktu B2B. Żadne przepisy nie precyzują zasad ustanawiania zakazu konkurencji we współpracy opartej o B2B. Planując podpisanie umowy o zakazie konkurencji, kieruj się zatem zasadą, zgodnie z którą można umówić się na wszystko, ale bez przesady. „Bez przesady” oznacza, że zbyt daleko idące obowiązki mogą zostać uznane za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego albo naruszające granice swobody umów, a wtedy umowa będzie nieważna. Wówczas będziesz pozbawiony realnej ochrony przed działaniem współpracowników w sposób niekorzystny dla Twoich interesów zarobkowych. Wyjaśnijmy, co może obejmować zakres konkurencji i kogo powinien dotyczyć, a także jak ustalić jego granice, aby nie można było podważyć jego ważności. Co może obejmować zakaz konkurencji Jeżeli chcesz podpisać umowę z innym przedsiębiorcą, możesz nałożyć na drugą stronę zakaz konkurencji B2B – o ile będzie obejmował taką działalność, która jest rzeczywiście dla Ciebie konkurencyjna. Zastanówmy się więc, co oznacza konkurencja. Działalność konkurencyjna to po prostu przedsięwzięcie o zakresie przedmiotowym pokrywającym się z działalnością innego podmiotu, które obejmuje grono tych samych odbiorców. Krótko mówiąc, handel tymi samymi produktami stanowi działalność konkurencyjną, ponieważ może prowadzić do utraty klientów na rzecz innego sprzedawcy. Jeżeli więc Twój klient może zastąpić Twój produkt bądź usługę, produktem lub usługą firmy „X”, to „X” jest Twoim konkurentem. Częstym błędem jest zakazywanie świadczenia jakichkolwiek usług na rzecz konkurentów danego przedsiębiorcy. Nie możesz jednak zabronić firmie sprzątającej zawierania z Twoją konkurencją jakichkolwiek umów. Świadczenie takich usług na rzecz Twojej konkurencji w żaden sposób nie będzie Ci zagrażać, ponieważ firma sprzątająca z zasady nie ma dostępu do know-how danego przedsiębiorcy. Pamiętaj, że zakaz konkurencji nie może prowadzić do zupełnego zaprzestania wykonywania zawodu przez współpracownika tylko po to, by sprostać wymogom umownym. W związku z tym zakaz konkurencji zawsze musi być ograniczony w czasie. Nie możesz też zakazać kontrahentom wykonywania działalności, którą się nie zajmujesz. Co obejmuje zakaz konkurencji B2B Jak określić przedmiot zakazu konkurencji Działalność konkurencyjną możesz w umowie o współpracy B2B opisać na różne sposoby np.: wskazując określone kody PKD (jest to ryzykowne w przypadku, gdy konkurent nie zaktualizuje swojego kodu działalności w rejestrze), podając nazwy konkretnych podmiotów, z którymi zabrania się współpracy w ramach zakazu konkurencji, opisując dokładne czynności składające się na wykonywanie konkurencyjnych usług. W razie wątpliwości, w jaki sposób określić zakaz konkurencji w kontrakcie B2B, zwróć się po poradę do adwokata lub radcy prawnego, którzy pomogą Ci odpowiednio opisać działalność konkurencyjną w stosunku do Twojego przedsiębiorstwa. Kogo powinien dotyczyć zakaz konkurencji Zakaz konkurencji może dotyczyć każdego przedsiębiorcy, z którym współpracujesz i któremu udostępniasz: know-how, ważne kontakty handlowe/biznesowe, bądź bazę klientów. Niezależnie od tego, co jest podstawą Waszej współpracy – umowa agencyjna, inna umowa cywilnoprawna (np. umowa zlecenie) czy kontrakt menedżerski, w wiążącej Was umowie możecie zawrzeć stosowną klauzulę zakazu konkurencji bądź podpisać odrębne porozumienie w tym przedmiocie. Już na etapie negocjacji o zasadach współpracy warto poruszyć ten temat z potencjalnym współpracownikiem. Weź pod uwagę, że narzucenie zakazu konkurencji bez konsultacji z drugą stroną może być podstawą do uznania, że umowa jest sprzeczna z zasadą swobody umów, a w efekcie nieważna. Zakaz konkurencji powinien być fair dla obu stron umowy. Z jednej strony powinieneś należycie zabezpieczyć się przed naruszeniem Twoich interesów, ale z drugiej strony Twój kontrahent powinien zrozumieć istotę zakazu i jego obowiązki w tym zakresie. W przeciwnym wypadku klauzula wprowadzająca zakaz konkurencji może spotkać się ze sprzeciwem ze strony potencjalnego współpracownika. Granice zakazu konkurencji B2B Treść zakazu konkurencji nie może budzić żadnych wątpliwości. Przedsiębiorca, którego dotyczy zakaz konkurencji B2B, musi dokładnie wiedzieć, czego ma się wystrzegać. Poza tym zbyt szeroko ujęty zakaz konkurencji może naruszać zasady współżycia społecznego i w razie sporu sąd uzna, że jest on nieważny. Klauzula zakazu konkurencji powinna więc określać przynajmniej takie kwestie jak: czas obowiązywania zakazu, granice geograficzne zakazu konkurencji, formy prowadzenia działalności objęte zakazem. Pamiętaj, że nie możesz zakazać współpracownikowi działania na rynkach, na których sam nie świadczysz żadnych usług. Jako przykład niech posłuży nam prowadzenie działalności tylko na terenie Polski. W takim przypadku nie możesz nałożyć na innego przedsiębiorcę zakazu świadczenia usług w innych krajach. Podobnie jeżeli działasz tylko w Europie, to zakaz konkurencji nie może dotyczyć działalności w Azji. W klauzuli zakazu konkurencji należy także sprecyzować, jakie formy prowadzenia działalności konkurencyjnej są zabronione, np.: świadczenie pracy, wykonywanie usług w relacji B2B, prowadzenie działalności gospodarczej na własny rachunek, uczestniczenie w spółkach w charakterze wspólnika bądź pełnienie funkcji członka zarządu. Granice zakazu konkurencji Czy musisz podpisać klauzulę o zakazie konkurencji? Niezależnie od zakazu konkurencji B2B wyrażonego w umowie, wszyscy przedsiębiorcy zobowiązani są konkurować ze sobą w uczciwy sposób. Dotyczy to wszystkich konkurentów na rynku – niezależnie od tego, czy dani przedsiębiorcy kiedykolwiek ze sobą współpracowali. Istnieje ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, w której zamieszczono następujący przepis (art. 3): czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta W tym akcie znajdują się także przykłady czynów nieuczciwej konkurencji, a wśród nich: naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, naśladownictwo produktów, nieuczciwa lub zakazana reklama. Brak zakazu konkurencji w umowie nie oznacza jeszcze, że można konkurować w dowolny sposób. Każdy przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność za czyny nieuczciwej konkurencji. Jeżeli więc nie podpisałeś ze współpracownikiem klauzuli o zakazie konkurencji, a Twój współpracownik działa na Twoją szkodę i wykorzystuje poufne informacje, wciąż możesz pociągnąć do odpowiedzialności. Zwróć się do adwokata lub radcy prawnego, którzy wskażą, jakie kroki powinieneś podjąć. Czas trwania zakazu konkurencji b2b Dla skuteczności wprowadzenia zakazu konkurencji kluczowe jest ustalenie granic czasowych jego obowiązywania. Do wyboru są trzy podstawowe opcje: zakaz konkurencji przed nawiązaniem współpracy, w trakcie współpracy, zakaz konkurencji B2B po ustaniu współpracy. Zakaz konkurencji w czasie negocjacji Przed nawiązaniem współpracy trudno jest wymagać od innego przedsiębiorcy, by nie prowadził on działalności konkurencyjnej. W trakcie negocjacji treści umowy B2B nie można skutecznie nałożyć na potencjalnego współpracownika zakazu konkurencji. Sąd uznałby to za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i w efekcie niewiążące. Dobrą praktyką jest jednak podpisywanie umów o zachowaniu poufności (tzw. umów NDA). Wówczas wszelkie informacje otrzymane w trakcie negocjacji stanowią tajemnicą, a ich ujawnienie przez drugą stronę powinno skutkować koniecznością zapłaty kary umownej. Zakaz konkurencji w czasie trwania współpracy Natomiast zakaz konkurencji w czasie współpracy jest dopuszczalny i jego zasadność nie budzi wątpliwości. Warto też dodać, że w relacjach B2B zakaz konkurencji jest najczęściej nieodpłatny. Co do zasady korzyści, jakie przedsiębiorca czerpie ze współpracy, w tym umówione wynagrodzenie, rekompensują mu niedogodności wynikające z zakazu prowadzenia działalności konkurencyjnej. Zakaz konkurencji po ustaniu umowy Sprawa bardziej komplikuje się w przypadku zakazu konkurencji po ustaniu współpracy między przedsiębiorcami. Zakaz konkurencji obowiązujący dłużej niż umowa o współpracy B2B jest dopuszczalny, ale dużo łatwiej go zakwestionować. Ustalając treść klauzuli o zakazie konkurencji trzeba wziąć pod uwagę przede wszystkim dwa aspekty: czas trwania zakazu, odpłatność zakazu konkurencji. Po pierwsze, okres obowiązywania zakazu konkurencji nie może być zbyt długi. Nie może prowadzić do paraliżu działalności innego przedsiębiorcy. Nie ma gotowego rozwiązania w zakresie maksymalnej długości zakazu konkurencji. W zależności od charakteru współpracy 6 miesięcy po zakończeniu współpracy będzie w pełni uzasadnione, w innym będzie to rok lub dwa miesiące. Kryterium może być użyteczność know-how bądź informacji, które w czasie współpracy uzyskał Twój współpracownik. Po drugie, przepisy nie nakładają obowiązku zapłaty wynagrodzenia na rzecz przedsiębiorcy w czasie trwania zakazu konkurencji (tak jak ma to miejsce w relacji pracodawca – pracownik). W relacjach B2B współpracownicy to równe sobie podmioty, więc generalnie nie istnieje prawnie narzucony obowiązek wynagradzania jednego z nich za okres, w którym jest on zobowiązany do niepodejmowania działalności konkurencyjnej. Jeżeli jednak zakaz konkurencji będzie zbyt daleko idący tj. ustanowiony na stanowczo za długi okres i to bez żadnej rekompensaty finansowej, może być uznany za sprzeczny z zasadą swobody umów. Ustanawiając zakaz konkurencji po ustaniu umowy, trzeba więc mieć się na baczności. Zakaz, który nakłada niewspółmierne obowiązki na drugą stronę w relacji B2B może być uznany za nieważny. Nie będziesz wówczas mógł żądać rekompensaty za prowadzenia działalności konkurencyjnej przez byłego współpracownika. Zakaz konkurencji B2B Skutki złamania zakazu konkurencji Wiesz już, jak określić przedmiot i granice zakazu konkurencji. Niezwykle istotna kwestia to skutki jego złamania. Opcji jest wiele, ponieważ umówić możecie się na wszystko, ale – jak już wspominaliśmy – w granicach rozsądku. Wśród najczęściej stosowanych sankcji za naruszenie zakazu konkurencji można wymienić: konieczność uiszczenia kary umownej, zapłata odszkodowania, zwolnienie z pracy. Opiszę je poniżej. Kara umowna Najprostszą do wyegzekwowania sankcją za złamanie zakazu konkurencji jest konieczność zapłaty kary umownej. Zasady nakładania kary umownej na przedsiębiorcę należy ustalić w umowie o zakazie konkurencji B2B. Trzeba dokładnie opisać, w jakich okolicznościach przedsiębiorca jest zobowiązany do uiszczenia kary umownej oraz jaka będzie jej wysokość. Kara umowna może być określona kwotowo (np. zł za każdy przypadek złamania zakazu konkurencji), ale jej możesz także określić sposób jej obliczenia w zależności od przyjętych w umowie czynników. Mechanizm można przyjąć dowolnie np. wysokość kary umownej może być uzależniona od spadku obrotów występującego na skutek złamania zakazu konkurencji. Pamiętaj, że zapisy dotyczące sposobu obliczania wysokości kary umownej muszą być transparentne dla drugiej strony. Odszkodowanie za złamanie zakazu konkurencji B2B Dobrym pytaniem jest, co w sytuacji, gdy szkody w wyniku naruszenia zakazu konkurencji są tak wysokie, że kara umowna w ustalonej wysokości ich nie pokrywa. Na taką okoliczność możesz zabezpieczyć się, zastrzegając w umowie, że będziesz miał możliwość dochodzenia od współpracownika odszkodowania przewyższającego wysokość kary umownej. Pamiętaj, że bez takiego zastrzeżenia, będziesz mógł żądać zapłaty tylko i wyłącznie kary umownej – niezależnie od wysokości poniesionych strat. Zadbaj więc o to już na etapie projektowania umowy o zakazie konkurencji. Zwolnienie z pracy W przypadku relacji B2B, w których jedna ze stron jest tzw. samozatrudnionym przedsiębiorcą, sankcją za złamanie zakazu konkurencji może być rozwiązanie umowy o współpracy ze skutkiem natychmiastowym. Jest to bardzo podobne do rozwiązania umowy z pracownikiem bez wypowiedzenia, czyli samozatrudniony zostaje zwolniony z obowiązków przewidzianych w kontrakcie B2B, czyli de facto – zwolniony z pracy. Szczególne rodzaje zakazów konkurencji W obrocie wiele przedsiębiorców posługuje się klauzulami o zakazie konkurencji. W przypadku pewnych grup zawodowych mają one szczególne znaczenie i są pewnym standardem rynkowym. Dla przykładu wskażmy zakaz konkurencji wiążący programistów, lekarzy, menedżerów oraz pracowników działów sprzedaży. Programiści Bez wątpienia programiści to osoby, które czerpią bardzo wiele know-how od przedsiębiorcy, na rzecz którego świadczą usługi. Mają oni bowiem wgląd do wszelkich zasobów systemowych i serwerowych. W relacjach B2B z programistami firmy informatyczne bardzo często stosują zakaz konkurencji, który polega przede wszystkim na zakazie nawiązywania stosunków gospodarczych z innymi wiodącymi podmiotami w branży. W przeciwnym wypadku cenna wiedza na temat funkcjonowania systemów mogłaby zostać wykorzystana u konkurencji. Lekarze Przez wiele lat mówiło się, że nie jest możliwe zastrzeżenie zakazu konkurencji lekarza pozostającego w stosunku pracy ani w relacjach B2B. Przyjmuje się jednak, że jest to jak najbardziej możliwe i nie pozostaje w sprzeczności z charakterem zawodu lekarza. Wobec lekarza świadczącego usługi na rzecz jednej przychodni czy szpitala, może więc zastrzec zakaz wykonywania takich czynności na rzecz innych podmiotów leczniczych. Menadżerowie (członkowie zarządu) Niezwykle istotny jest zakaz konkurencji menedżerów, czyli osób zarządzających spółkami w charakterze członków zarządu. Menedżerowie mają dostęp do wszelkich poufnych informacji danego przedsiębiorstwa, doskonale znają bazę jego klientów, biznesplan oraz całe zgromadzone know-how. W związku z tym większość spółek w relacjach B2B z zarządcami decyduje się na wprowadzenie zakazu konkurencji. Obejmować on powinien zakaz prowadzenia konkurencyjnej działalności gospodarczej na swój rachunek, a także zarządzania przedsiębiorstwem o zbliżonym przedmiocie działalności. W pełni uzasadnione jest rozszerzenie zakazu konkurencji również na okres po zakończeniu pełnienia funkcji przez danego członka zarządu. W przeciwnym wypadku konkurenci mogliby nawiązać współpracę z takim menedżerem krótko po jego odejściu z danej spółki i wykorzystać posiadaną przez niego wiedzę na swoją korzyść. Pracownicy działów sprzedaży Z punktu widzenia przychodów przedsiębiorców i bazy odbiorców kluczowe jest zawarcie umów o zakazie konkurencji z osobami wchodzącymi w skład działów sprzedaży. Takie osoby mają bowiem bezpośrednie relacje z klientami i nierzadko próbują działać na własny rachunek bądź przejść do konkurencji ze zgromadzoną bazą klientów. Również w tym przypadku dobrze jest objąć zakazem konkurencji cały okres współpracy oraz określony czas po jej zakończeniu. Zabezpieczy to Twoje przedsiębiorstwo przed utratą klientów na rzecz Twojego współpracownika. Czy można obejść zakaz konkurencji B2B? Pamiętaj, że Twoi kontrahenci będą próbować uchylić się od obowiązującego ich zakazu konkurencji. Najprostszym sposobem jest podważenie jego skuteczności i podnoszenie, że jest on nieważny. Aby tego uniknąć, klauzula zakazu konkurencji bądź umowa zawarta w tym przedmiocie musi być bardzo precyzyjnie spisana. Miej na uwadze, że zbyt szerokie określenie zakazu bądź jego granic może zostać uznane za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Nieważność zakazu konkurencji powoduje także nieważność zapisów dotyczących kary umownej bądź dochodzenia odszkodowania przenoszącego jej wartość. Dlatego tak istotne jest prawidłowe uregulowanie zakazu konkurencji. W razie sporu będziesz musiał wykazać zatem, że zakaz konkurencji w przyjętym brzmieniu jest kluczowy dla interesów Twojego przedsiębiorstwa. Aby być do tego przygotowanym, treść umowy skonsultuj z profesjonalnym pełnomocnikiem na etapie jej projektowania. Adwokat lud radca prawny wskażą, jak należy sformułować zakaz konkurencji, by nie został on podważony przez Twoich współpracowników, a Twoje interesy były jak najlepiej zabezpieczone. Potrzebujesz pomocy adwokata? Jeśli chciałbyś skorzystać z mojej pomocy, zapraszam do kontaktu. Działam na terenie takich miast jak: Poznań, Luboń, Gniezno, Śrem, Środa Wielkopolska, Grodzisk Wielkopolski, Swarzędz, Leszno, Piła, Kościan, Jarocin, Września oraz Wolsztyn. Posiadam także oddział w Świeciu, pracując w takich miejscowościach jak Grudziądz, Chełmno i Tuchola. W trudnych sprawach gospodarczych działam w CAŁEJ POLSCE! Udzielam także konsultacji telefonicznych oraz konsultacji online. Pamiętaj, że zakaz konkurencji B2B to poważna sprawa, dlatego warto skorzystać z pomocy adwokata lub radcy prawnego. Masz pytania? Napisz! Zadzwoń! Adwokat Marlena Słupińska-Strysik e-mail: biuro@ tel. 61 646 00 40 tel. 68 419 00 45 tel. 52 511 00 65 Komentarze:
Umowa o zakazie konkurencji w B2B. Umowa o zakazie konkurencji w przypadku osób zatrudnionych w oparciu o tzw. umowę B2B zazwyczaj zostaje zawarta na podstawie tzw. ogólnej zasady swobody umów, określonej w kodeksie cywilnym. Tym samym strony mogą względnie swobodnie regulować treść łączącego je stosunku zobowiązaniowego.
Współpracujący ze sobą przedsiębiorcy udostępniają sobie wzajemnie firmowy know-how, kontakty handlowe, a nierzadko także bazy klientów i wiele innych istotnych informacji, których przekazanie jest niezbędne dla celów prowadzonej współpracy. Wiedza ta, w połączeniu z nabytym podczas współpracy doświadczeniem, przekłada się na wzrost atrakcyjności współpracującego przedsiębiorstwa na rynku. Żaden kontrakt, nawet mimo owocnej współpracy, nie trwa wiecznie. Nic zatem dziwnego, że w końcu przyjdzie czas, kiedy przedsiębiorcy – dotychczasowi partnerzy biznesowi – będą musieli się rozstać. Jak zabezpieczyć interes Państwa przedsiębiorstwa na ewentualność takiego rozstania? Czy przedsiębiorstwu i przedsiębiorcy można zakazać pracy dla konkurencji? Jak wygląda zakaz konkurencji w umowach B2B? Spis treści: (kliknij by przejść do wybranego akapitu) Gdzie szukać zakazu konkurencji B2B? Zakaz konkurencji – ogólna definicja Zakaz konkurencji B2B – czyli zasada swobody umów Granice zakazu konkurencji Nieważny zakaz – nieważna kara Zakaz konkurencji między przedsiębiorcami w czasie trwania współpracy Zakaz konkurencji między przedsiębiorcami po zakończeniu współpracy Wynagrodzenie za zakaz konkurencji między przedsiębiorcami Brak wynagrodzenia za zakaz konkurencji a nieważność umowy Kara umowna za zakaz konkurencji Brak zakazu konkurencji – co dalej? Gdzie szukać zakazu konkurencji B2B? Zasadniczo, w odróżnieniu od umowy o zakazie konkurencji między przedsiębiorcą a pracownikiem – gdzie przepisy są dość klarowne, nie ma wprost wyartykułowanych przepisów prawnych, które regulują zakaz konkurencji w umowach między przedsiębiorcami (w powszechnym uproszczeniu „zakaz konkurencji B2B”). Punktem wyjścia dla rozstrzygania sporów o naruszenie konkurencji w umowach B2B (business to business) jest ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, jak i wynikająca z Kodeksu cywilnego zasada swobody kształtowania umów. W czym zatem tkwi problem? Generalnie w tym, że pomimo tego, iż zasada swobody umów, pozwala przedsiębiorcom na regulowanie wzajemnych stosunków w sposób dowolny, to jednak „dowolność” ta nie oznacza pełni wolności. Są bowiem pewne przyjęte granice, których należy przestrzegać. Kto zatem ustanawia te granice? Tu bywa różnie, orzecznictwo sądów powszechnych odwołuje się często do analogicznych sytuacji, które wypracowane są na kanwie sporów o zakaz konkurencji w umowach o pracę, nierzadko wprost powołując się na przepisy Prawa pracy. Zasada swobody umów także nie jest określona wprost. Innymi słowy, nie sposób jednoznacznie wskazać granicę tego co wolno w ramach zakazu konkurencji w umowach B2B z przedsiębiorcami, a czego nie wolno. Nie ma jakiegoś specjalnego zamkniętego katalogu. Dużą rolę będą tu zatem odgrywać indywidualne okoliczności sprawy. Zacznijmy jednak od początku. Zakaz konkurencji – ogólna definicja W myśl przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 roku o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, za czyn nieuczciwej konkurencji, zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy, uznaje się działania sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, zagrażające lub naruszające interes innego przedsiębiorcy lub klienta. Regulacje te adresowane są do podmiotów, które posiadają status przedsiębiorcy i prowadzą wobec siebie działalność konkurencyjną – zawodową lub zarobkową. W przytoczonym powyżej przepisie jest wprost mowa o czynach „zagrażających lub naruszających interes innego przedsiębiorcy”, przed którymi to uchronić ma nas właśnie zakaz konkurencji. Czym jest zatem działalność konkurencyjna? Na kanwie prawa pracy wypracowana została już definicja, która za działalność konkurencyjną uważa aktywność skierowaną do tego samego kręgu odbiorców / klientów, która pokrywa się w całości lub w części z zakresem działalności pracodawcy. Przekładając tą definicję na płaszczyznę stosunków między przedsiębiorcami, konkurencją są dla siebie przedsiębiorcy oferujący usługi, które w całości lub części pokrywają się wzajemnie, a przy tym skierowane są do tego samego kręgu odbiorców. Zakaz konkurencji B2B dotyczy więc aktywności, która w sposób pośredni lub bezpośredni zagraża celom zarobkowym przedsiębiorcy. Zasadniczo przepisy ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji nie są zależne od zapisów umów między przedsiębiorcami. Oznacza to, że nawet jeśli w umowie nie znalazły się klauzule i postanowienia wprost odnoszące się do nich, to i tak będą one obowiązywać strony. Oczywistym jest jednak, że dobra umowa o zachowaniu poufności i zakazie konkurencji ułatwia w przyszłości dochodzenie ewentualnych roszczeń. Zakaz konkurencji B2B – czyli zasada swobody umów Zasada swobody umów, wyrażona w Kodeksie cywilnym art. 353 (1), pozwala stronom umowy ułożyć jej zapisy w sposób dla nich dogodny, pod warunkiem, że jej treść i cel nie będzie sprzeczny z tzw. naturą stosunków, ustawie, ani też z zasadom współżycia społecznego. Kolejny raz mamy zatem odwołanie do norm, które nie są w całości nigdzie spisane, a ich katalog tworzony jest wraz z każdy kolejnym orzeczeniem sądu. Są to tzw. klauzule generalne. Co szczególnie ważne, przekroczenie obu tych norm grozi nieważnością umowy. Zasada swobody kształtowania umów zdaje się zatem mówić nam wprost – zachowaj rozwagę. I to by było na tyle… Granice zakazu konkurencji Ustalenie granic obowiązywania zakazu konkurencji B2B sięgnąć trzeba do orzecznictwa, kierując się w szczególności tym najnowszym, najbardziej aktualnym. Uwagę zwrócić należy zatem na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 marca 2019 r., II CSK 58/18, który stawia bardzo wyraźne granice stosowania zakazu konkurencji w umowach z przedsiębiorcami. W myśl przytoczonego orzeczenia zakaz konkurencji B2B nie powinien wykraczać poza to co koniecznie w celu ochrony interesów przedsiębiorcy. Dla przykładu, nie może swoim zakresem powodować wykluczenia objętego nim podmiotu z rynku, a dodatkowo jego czas trwania musi być uzasadniony. Zobowiązanie, zapis, klauzula, która wykracza poza uzasadnioną potrzebę ochrony interesów ma duże szanse na to by zostać uznana za bezpodstawną i nieważną. Wszystko to prowadzi do wniosku, że aby zobowiązanie do zakazu konkurencji było skuteczne powinno być ujęte w umowie współpracy w sposób dozwolony, a przy tym najlepiej precyzyjny i jednoznaczny. Nie może być najmniejszych wątpliwości co do granic tego zobowiązania. Tym samym stwierdzenie jego poprawności lub naruszenia nie może przysparzać dodatkowych trudności interpretacyjnych. Dla przykładu. Załóżmy, że umowa o zakazie konkurencji między przedsiębiorcami wyłącza możliwość prowadzenia działalności gospodarczej w przedmiocie zbieżnym z zakresem usług świadczonych na rzecz danego pracodawcy. Zakaz taki powinien bardzo precyzyjnie określać np. to jakiego obszaru geograficznego dotyczy, w odniesieniu do jakich podmiotów, w jakim terminie itd. Brak skonkretyzowania lub na odwrót – za duży wachlarz „wyłączeń” może później szkodzić. Nieważny zakaz – nieważna kara Zakaz konkurencji w umowach B2B wykraczający poza zasadę swobody kształtowania umów jest nieważny. Wadliwy zakaz konkurencji jest unieważniany w całości, nie w części, a wraz z nim nieważne są też kary umowne zastrzeżone za jego naruszenie. Zakaz konkurencji między przedsiębiorcami w czasie trwania współpracy Zakaz konkurencji w umowach B2B w trakcie trwania współpracy jest nieodpłatny. Zasadniczo, zyski z zawartej umowy mają wynagrodzić firmie brak możliwości oferowania usług innym podmiotom na rynku w zakresie objętym zakazem konkurencji. Inaczej sytuacja wygląda w przypadku, gdy dana współpraca ulega zakończeniu. Zakaz konkurencji między przedsiębiorcami po zakończeniu współpracy Problemy związane z respektowaniem i egzekwowaniem zakazu współpracy pojawiają się najczęściej właśnie po zakończeniu współpracy. Dlaczego? Z jednej strony, mamy zasadę swobody umów, która podtrzymuje w mocy zakaz konkurencji w umowach B2B po ustaniu współpracy. Z drugiej strony, mamy orzeczenia sądów, które jednoznacznie wskazują, że owszem zakaz konkurencji po ustaniu stosunku jest obowiązujący, ale do pewnych granic. Przede wszystkim zakaz konkurencji w umowach między przedsiębiorcami nie może wybiegać poza uzasadnione granice. Istotny jest zarówno okres jego obowiązywania jak i zakres podmiotowy. Okres obowiązywania zakazu konkurencji nie może być nadmiernie rozciągnięty w czasie. Ile lat zatem może obowiązywać? Rok, dwa, pięć, wszystko zależy od charakteru dotychczasowej współpracy, specyfiki rynku i indywidualnych przesłanek. Zasadność przyjętego okresu obowiązywanie zakazu konkurencji będzie każdorazowo indywidualnie badana i oceniana przez sąd. Jak możemy się na tą okazję przygotować? Warto konstruować ramy czasowe zakazu konkurencji w oparciu o obiektywne przesłanki np. cykl współpracy z Klientem, przed którego podebraniem ma uchronić, czas trwania umowy współpracy, konkurencyjność branży. Drugą istotną granicę stanowi zakres podmiotowy. Zasadniczo, zakaz konkurencji, który całkowicie wyłącza dany podmiot z aktywności na rynku będzie nieważny. Co podkreślić trzeba po raz kolejny – nieważny w całości, nie w części. Zakres podmiotowy zakazu konkurencji B2B powinien wskazywać nie tylko to jakiego rodzaju działalności (np. poprzez kod PKD) nie można wykonywać, ale także jakie aktywności w ich ramach są zabronione. W zależności od sytuacji, akceptowany jest zakaz konkurencji dotyczący współpracy jedynie z podmiotami, z którymi to podmiot objęty zakazem nawiązał relacje / kontakty w ramach danej umowy współpracy. Zakres podmiotowy obejmować może również zakaz świadczenia konkretnych usług. Jeśli bowiem na podniesienie atrakcyjności / konkurencyjności / jakości danej usługi wpłynęła znacząco dotychczasowa współpraca, to zakaz konkurencji między przedsiębiorcami może obejmować właśnie ten obszar działalności przedsiębiorcy, przyzwalając tym samym na świadczenie innych usług z palety oferty przedsiębiorcy objętego zakazem. Wynagrodzenie za zakaz konkurencji między przedsiębiorcami Zasadniczo, nie ma żadnego przepisu, który nakładałby na podmiot zawierający umowę o zakazie konkurencji z innym podmiotem obowiązek rekompensaty za wstrzymanie się od działalności po ustaniu współpracy. Niemniej umowy zakazujące kontrahentom działalności konkurencyjnej nie powinny być sprzeczne z zasadami uczciwej konkurencji oraz zasadami współżycia społecznego. Kiedy zatem w umowie o zakaz konkurencji B2B powinna pojawić się odpłatność? Ile powinna wynosić? Kolejny raz sięgnijmy po rozwiązania z Kodeksu pracy. Zgodnie z kodeksem pracy osoba, która zobowiązała się w umowie do nieprowadzenia działalności konkurencyjnej po ustaniu stosunku pracy jest uprawniona do odszkodowania. Odszkodowanie to nie może być niższe niż 25% wynagrodzenia otrzymanego przed ustaniem stosunku pracy, w okresie odpowiadającym okresowi obowiązywania umowy. Innymi słowy, jeśli umowa o pracę opiewała na kwotę 5000 zł, to wynagrodzenie za powstrzymanie się od działalności konkurencyjnej nie może być niższe niż 1000 zł. Gdyby na kanwie tych regulacji tworzyć zasady współżycia społecznego, to roszczenie odpłatność za brak konkurencji w określonych sytuacjach byłoby jak najbardziej uzasadnione. Zatem płacić czy nie płacić? Orzecznictwo sądów nie jest jednoznaczne w tym zakresie. Z jednej strony mamy przykładowo orzeczenie Sądu najwyższego z 11 września 2003 roku w sprawie o sygnaturze III CKN 579/01, a w nim wyraźne wskazanie, że powstrzymania się od działalności konkurencyjnej przez 3 lata od ustania umowy o świadczeniu usług jest nieważne, gdyż narusza zasady współżycia społecznego. Wniosek ten powstał na bazie art. 101 (2) Kodeksu pracy, który reguluje odszkodowanie za zakaz konkurencji w umowach z pracownikami. Skoro bowiem rekompensata byłym pracownikom jest należna, to brak rekompensaty w przypadku zakazu konkurencji B2B narusza zasady współżycia społecznego. Dwa miesiące później jednak, 5 grudnia 2013 roku, Sąd Najwyższy w wyroku o sygnaturze V CSK 30/13, dopuścił możliwość bezpłatnego zakazu konkurencji B2B po ustaniu umowy współpracy. Zdaniem Sądu Najwyższego, brak regulacji w zakresie rekompensaty za zakaz konkurencji pomiędzy przedsiębiorcami wskazuje na to, że ustawodawca chciał by strony zależność tą wypracowały we własnym zakresie. Taka teza zgodna jest bowiem z zasadą swobodnego kształtowania umów. Zdaniem Sądu brak szczegółowej regulacji odnoszącej się do umów o świadczenie usług wprost świadczy o tym, iż wolą ustawodawcy było dopuszczenie szerokiego zakresu swobody kontraktowej. Brak wynagrodzenia za zakaz konkurencji a nieważność umowy Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o to czy brak wynagrodzenia za zakaz konkurencji pomiędzy przedsiębiorcami rzutuje nieważnością całej umowy, czy też nie. Z całą pewnością znaczenie ma zakres aktywności objętych zakazem konkurencji B2B. Na finalną ocenę składa się stan faktyczny każdej sprawy, a pod ocenę branych jest dużo więcej przesłanek: wykorzystanie pozycji dominującej, różnica potencjałów, zasada proporcjonalności. Mówiąc wprost, z tego rodzaju sprawą trzeba przyjść do wyspecjalizowanego w tym zakresie prawnika. Znajomość aktualnego i dotychczasowego orzecznictwa z pewnością pozwala na obranie właściwej strategii procesowej. Kara umowna za zakaz konkurencji Sankcją za nieprzestrzeganie zakazu konkurencji jest kara umowna, którą traktować trzeba jak jedną ze składowych całej konstrukcji zakazu konkurencji. Warto by wpisana była wprost w umowie między przedsiębiorcami. Tu tak jak w przypadku konstrukcji zakazu konkurencji, zaleca się by kara umowna była możliwie jak najprecyzyjniej określona. Precyzja ta może przejawiać się np. w transparentnym mechanizmie sposobu wyliczenia kary umownej za zakaz konkurencji. Brak zakazu konkurencji – co dalej? Finalnie dochodzimy do dwóch możliwych scenariuszy, kiedy to można mówić o braku zakazu konkurencji w umowach B2B. Pierwszy z nich zakłada, że Sąd unieważni naszą umowę o zakazie konkurencji lub umowę współpracy, w której wpisaliśmy zakaz konkurencji. Scenariusz drugi, to po prostu sytuacja, w której zakazu konkurencji nie zawarliśmy w naszej umowie. Nie bez powodu na początku tego artykułu pojawiła się definicja czynu nieuczciwej konkurencji. Nawet jeśli w naszej umowie nie ma zakazu konkurencji, to mamy przecież „ustawę o zakazie konkurencji”, która precyzuje czyn nieuczciwej konkurencji, a więc stanowi granicę dopuszczalnego zachowania w ramach przepisów ogólnych. Przepisy te są wiążące niezależnie od tego czy zakaz konkurencji jest wpisany w umowę czy też nie. Zakaz konkurencji w umowie współpracy ma bowiem na celu doprecyzowanie postanowień w zakresie wzajemnych relacji stron. Na bazie przytoczonych powyżej regulacji przedsiębiorcy mogą dochodzić roszczeń od swoich kontrahentów. Na koniec… Jeśli dotrwałeś do tego miejsca to znaczy, że temat zakazu konkurencji jest dla Ciebie niezwykle istotny. Planujesz dodać zakaz konkurencji do swoich umów i chciałbyś by był skonstruowany jak najlepiej? Jesteś objęty zakazem konkurencji i masz zastrzeżenia co do jego zakresu? Twój kontrahent naruszył zakaz konkurencji zawarty w przytoczonej umowie? Zadzwoń. Zazwyczaj mamy czas na około pół godziny nieodpłatnej, wstępnej konsultacji. Kim jestem? Maciej Lipiński Chcesz uchronić się przed kradzieżą swojego know-how, a co gorsza klientów lub cennych pracowników, domagasz się odszkodowania za to, że po ustaniu współpracy zobowiązano Cię do przestrzegania zakazu konkurencji nie dając Ci nic w zamian? Niezależnie od tego, którą stroną jesteś, oferujemy Ci profesjonalne doradztwo prawne w sporach o zakaz konkurencji oraz kompleksową reprezentację w procesach sądowych. Tel.+48 502 125 029 Mail: @Umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy, zlecenia, B2B możesz zastosować dla: Umowy o pracę – by były pracownik np. nie odszedł z klientami; Umowy zlecenie – by były zleceniodawca np. nie pracował u konkurencji; Umów B2B – by były współpracownik nie otworzył blisko salonu Zakaz konkurencji między przedsiębiorcami Chciałbyś zobowiązać twojego kontrahenta do zakazu konkurencji względem twojej firmy? A może zastanawiasz się, czy taki zakaz może obowiązywać również po zakończeniu współpracy? Bądź nie wiesz, czy zobowiązanie się do nieprowadzenia działalności konkurencyjnej musi być każdorazowo odpłatne? W artykule znajdziesz informacje odnoszące się do: podstawy prawnej zakazu konkurencji między przedsiębiorcami, zasad konstruowania klauzuli zakazu konkurencji, możliwości wprowadzenia zakazu konkurencji po zakończeniu współpracy, odpłatnego charakteru zobowiązania do przestrzegania zakazu konkurencji. Podstawy prawne zakazu konkurencji W obrocie profesjonalnym (między przedsiębiorcami) ewentualne ograniczenia w prowadzeniu działalności konkurencyjnej doczekały się jedynie szczątkowej regulacji prawnej. Dotyczy ona czynów nieuczciwej konkurencji zakazując praktyk uznanych za szkodliwe dla obrotu gospodarczego. Sama zaś kwestia dobrowolnej rezygnacji przez przedsiębiorcę, z podejmowania określonych form działalności, nie jest ustawowo normowana. W tym zakresie znajduje zatem zastosowanie zasada swobody umów pozwalająca stronom na ukształtowanie treści łączącego je węzła umownego według ich potrzeby oraz w wyniku przeprowadzonych rokowań. W praktyce oznacza to, że brak zakazu konkurencji w umowie stron, bądź jego nieważność pozbawiać będą przedsiębiorcę ochrony w znaczącym stopniu. Pozostanie mu bowiem ewentualne dochodzenie roszczeń z tytułu popełnionych na jego szkodę czynów nieuczciwej konkurencji, bądź dochodzenie odszkodowania na zasadach ogólnych (szkoda wyrządzona bezprawnie i z winy kontrahenta). W większości przypadków jednakże, prowadzenie działalności konkurencyjnej nie jest ani czynem nieuczciwej konkurencji, ani działaniem nielegalnym. Kluczowe dla przedsiębiorców jest zatem zadbanie o wprowadzenie do umowy stosownych postanowień ograniczających konkurencję. Zakres zakazu konkurencji pomiędzy przedsiębiorcami Zasada swobody umów nie jest jednakże bezwzględna, a jej granicę stanowią zasady współżycia społecznego oraz cel danego zobowiązania. Podstawową z zasad współżycia społecznego jest natomiast zasada uczciwości kupieckiej. Zakłada ona traktowanie innych uczestników obrotu gospodarczego w podobny sposób (bez nieuzasadnionego faworyzowania albo dyskryminowania), rzetelnie i lojalnie. Istotą zakazu konkurencji jest natomiast ograniczenie kontrahentowi możliwości podejmowania działań szkodzących z punktu widzenia przedsiębiorcy, jeżeli znajduje to uzasadnienie w przekazanych informacjach lub rodzaju współpracy. Przykładowo, jeżeli ujawniłeś swojemu kontrahentowi istotne gospodarczo dane, bądź dokumenty albo metody działania i istnieje ryzyko ich wykorzystania przez ów podmiot na twoją szkodę. Zakaz konkurencji nie może zatem, co do zasady, ograniczać dostępu do rynku, bądź powodować faktyczną niemożność prowadzenia działalności gospodarczej przez kontrahenta, czy też uzależniać jej podjęcie wyłącznie od woli przedsiębiorcy, którego ów zakaz ma chronić. W takich przypadkach istnieje ryzyko uznania, że zakaz konkurencji jest nadmierny powodując wykroczenie poza zasadę swobody umów. To zaś oznaczałoby bezwzględną nieważność tej klauzuli umownej. O sposobie na uniknięcie takiej sankcji przeczytasz w dalszej części artykułu. Treść klauzuli zakazu konkurencji pomiędzy przedsiębiorcami Odnośnie natomiast samej konstrukcji postanowień umownych wprowadzających zakaz konkurencji, pamiętaj aby możliwie precyzyjnie określić: dziedziny gospodarki, w jakich obowiązuje zakaz konkurencji, czasowy i terytorialny zakres zakazu konkurencji, konsekwencje naruszenia zakazu konkurencji (np. kara umowna, rozwiązanie umowy bez zachowania okresu wypowiedzenia). Zakaz konkurencji po zakończeniu współpracy W niektórych przypadkach, tak jak chociażby w przytoczonym powyżej przykładzie, zakaz konkurencji może mieć największy sens już po ustaniu współpracy. Tu pojawia się jednak kluczowy problem. Mianowicie, zobowiązanie do powstrzymania się od określonej działalności przez byłego kontrahenta, jest formą świadczenia na twoją rzecz. Świadczenie takie powinno mieć zatem swój ekwiwalent. W przeciwnym razie, ograniczenie dostępu do rynku, czy też niemożność prowadzenia działalności w znacznym zakresie, może zostać uznane za nadmierne i naruszające ww. zasady współżycia społecznego. Skutkiem tego byłaby nieważność klauzuli zakazu konkurencji. Decydując się zatem na wprowadzenie tego typu ograniczeń, należy ocenić, jaki będzie ich wpływ na możliwość prowadzenia działalności gospodarczej przez byłego kontrahenta. Jeżeli wpływ ten będzie znaczny, konieczne jest zastrzeżenie stosownego ekwiwalentu. Może on przybrać formę świadczenia pieniężnego, bądź inną uzgodnioną przez strony. W odniesieniu natomiast, do zakazu konkurencji obowiązującego w czasie trwania umowy, to przyjmuje się, że wynagrodzenie za jego przestrzeganie zawarte jest w wynagrodzeniu należnym kontrahentowi na mocy danej umowy. O ile zatem strony nie postanowią inaczej, nie jest konieczne zastrzeganie dodatkowego wynagrodzenia powiązanego z klauzulą zakazu konkurencji. Odpłatność zakazu konkurencji Jak już wiesz, zasadą jest, iż zobowiązanie się do przestrzegania zakazu konkurencji jest świadczeniem odpłatnym. Ekwiwalent za nie stanowi zaś bądź część wynagrodzenia wynikającego z łączącej strony umowy, bądź odrębne świadczenie pieniężne lub niepieniężne. Jednakże, w przypadku gdy zastrzeżony zakaz konkurencji nie ogranicza możliwości prowadzenia działalności przez konkurenta (np. działa on głównie w innych branżach), a nadto uzasadniony jest z uwagi na warunki współpracy (np. udostępnienie informacji posiadających wartość rynkową, umożliwienie dostępu do sieci dystrybucyjnej, itp.), to wprowadzanie dodatkowej odpłatności z tego tytułu nie będzie konieczne. Zakaz konkurencji zawierany w ramach umowy B2B (oraz w umowach cywilnoprawnych) zasadniczo różni się o zakazu konkurencji zawieranego w umowie o pracę. Zakaz konkurencji w umowie o pracę zawieranej pomiędzy pracodawcą, a pracownikiem został szczegółowo uregulowany w Kodeksie Pracy.
Mam pytanie odnośnie zapisu do umowy B2B miedzy mną a przyszłym pracodawcą, który stanowi: „Postanowienia niniejszej umowy nie wyłączają odpowiedzialności przewidzianej w odrębnych przepisach dotyczących prowadzonej działalności gospodarczej lub zakazu prowadzenia działalności konkurencyjnej, a w szczególności ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji.”. Jak te zapis ma się do sytuacji, gdy nawiązałabym w tym samym czasie współpracę na zasadzie B2B również z inną firmą? Czy mogłabym zostać pociągnięta do odpowiedzialności finansowej pod zarzutem prowadzenia działalności konkurencyjnej? Czy pracodawca mógłby jakoś sprawdzić, dla kogo wykonuję usługi w ramach B2B, czyli kto jest moim klientem oprócz niego? Czy obowiązuje tu tajemnica zawodowa i jest to w jakiś sposób regulowane prawem? Zakaz konkurencji w umowie między przedsiębiorcami (B2B) W Pani opisie nie widzę zakazu konkurencji w relacjach B2B, ale musiałaby zapoznać się z całym zapisem co do zakres zakazu konkurencji. W podanym cytacie jest powołanie się na ustawę o nieuczciwej konkurencji, ale ta ustawa nie zabrania zawierania umów z wieloma podmiotami. Wszystko więc zależy od tego, jakie są zapisy całej umowy. Przedsiębiorcy mogą wprowadzić do umowy zastrzeżenie o zakazie konkurencji w oparciu o zasadę swobody umów przewidzianą w art. 353 1 Kodeksu cywilnego ( Zgodnie bowiem z tym przepisem strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Przepis ten wyraża obowiązującą w prawie zobowiązaniowym zasadę wolności umów, która nie ma jednak charakteru absolutnego. Jak w każdym systemie prawnym doznaje ograniczeń zarówno w zakresie treści, jak i celu umowy. Przepis ten wprowadza trzy rodzaje ograniczeń: ustawę, właściwość (naturę) stosunku prawnego i zasady współżycia społecznego. W ramach tego przepisu strony mają do wyboru trzy możliwości: przyjęcie bez jakichkolwiek modyfikacji określonego typu umowy uregulowanej normatywnie, zawarcie umowy nazwanej z jednoczesnym wprowadzeniem do niej pewnych odmienności w tym również połączenie cech kilku umów nazwanych (tzw. umowy mieszane) lub zawarcie umowy nienazwanej, której treść ukształtują według swego uznania (oczywiście z zachowaniem ograniczeń wynikających z art. 353 1 Art. 58 § 1 przewiduje zaś nieważność czynności prawnej sprzecznej z zasadami współżycia społecznego, natomiast art. 5 stanowi, że nie można czynić ze swego prawa użytku, który by był sprzeczny ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony. Klauzula konkurencyjna bez ekwiwalentu Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 19 listopada 2015 r. IV CSK 804/14 (LEX nr 1943224) wskazał, że z art. 353 1 wynika przyzwolenie na nierówność stron umowy, nieekwiwalentność ich sytuacji prawnej, ze względu na to, że wynika ona z woli stron, zasadniczo nie wymaga istnienia okoliczności, które tę nierówność miałyby usprawiedliwiać. Jak pokreślił, dotyczy to także dopuszczalności zawarcia w umowie tzw. klauzuli konkurencyjnej bez ekwiwalentu. Również w wyroku z dnia 5 grudnia 2013 r. (sygn. akt V CSK 30/13, Legalis nr 750588) Sąd Najwyższy uznał dopuszczalność zastrzeżenia w umowie cywilnoprawnej zakazu konkurencji bez ekwiwalentu pieniężnego. Zdaniem Sądu brak regulacji odnoszącej się do zakazu konkurencji świadczy o woli ustawodawcy o umożliwieniu stronom swobodnego kształtowania umowy w sposób odpowiadający celowi gospodarczemu i ich indywidualnym interesom. Klauzula konkurencyjna, przy zastrzeżeniu kary umownej za jej naruszenie, mimo braku ekwiwalentu pieniężnego, nie traci sensu gospodarczego i mieści się w granicach lojalności kontraktowej. Stwierdził też, że nie można w takim wypadku uznać przekroczenia granic słuszności i dobrych obyczajów, ani przyjąć niedopuszczalności w obrocie gospodarczym takiego ukształtowania klauzuli konkurencyjnej. Wprawdzie nie jest wykluczone uznanie dochodzenia roszczenia o zapłatę kary umownej za nadużycie prawa na podstawie art. 5 (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 października 2008 r., I CSK 126/08, LEX nr 484662), niemniej jednak uznanie umowy za zawartą z przekroczeniem granic swobody z powodu naruszenia zasad współżycia społecznego, polegającego na nieprawidłowym (niesprawiedliwym) ukształtowaniu praw i obowiązków stron jest uzasadnione tylko w wypadkach wyjątkowej, szczególnej intensywności naruszenia oraz związanego z tym pokrzywdzenia jednej ze stron. Kryteria słuszności kontraktowej mogą być w pewnym stopniu zróżnicowane w zależności od tego, czy chodzi o stosunki konsumenckie, czy o stosunki pomiędzy profesjonalistami (przedsiębiorcami). Przesłanki odpowiedzialności za czyn nieuczciwej konkurencji Art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji ( zawiera ogólną definicję czynu nieuczciwej konkurencji, która następnie jest przykładowo określana zarówno w art. 3 ust. 2 jak i w art. 5-16 Należy podzielić wyrażony w judykaturze pogląd, w świetle którego, aby działania podejmowane przez stronę umowy mogły być zakwalifikowane jako czyn nieuczciwej konkurencji w świetle art. 16 ust. 1 pkt 1 musiałyby zostać uznane za działania sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami i zagrażać lub naruszać interes innego przedsiębiorcy lub klienta. W judykaturze podkreśla się, iż „w każdym wypadku stosowania przepisów rozdziału 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji niezbędne jest wykazanie ogólnych przesłanek odpowiedzialności za czyn nieuczciwej konkurencji, które wynikają z art. 3 ust. 1 (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 maja 2006 r., I CSK 85/06, OSP 2008, nr 5, poz. 55). W istocie więc art. 3 pełni zarówno funkcję uzupełniającą, jak i korygującą (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada 2011 r., I CSK 796/10). W konsekwencji według Sądu Najwyższego przy ocenie sprzeczności reklamy z dobrymi obyczajami, decydujące są kryteria etyczno-moralne, aczkolwiek pewne znaczenie mają także czynniki ekonomiczno-funkcjonalne uczciwej konkurencji.” Cytat z umowy podanej przez Panią zapewne jest uzupełnieniem jakichś kar umownych, bo tak wynika z kontekstu. Jednak, aby odnieść się do kwestii pociągnięcia Pani do odpowiedzialności, musiałabym znać treść zakazu konkurencji, jaki zawarli Państwo w umowie. Mogę tylko zalecić na przyszłość, aby w umowie wskazywać, co uznaje się za czyn konkurencyjny i jaką firmę uznaje się z konkurencyjną. Inaczej takie niejasne zapisy mogą okazać się zgubne, bo są bardzo szerokie. Natomiast odpowiadając na Pani ostatnie pytanie, informuję, że nie ma obiektywnej możliwości, aby uzyskać informację o współpracy między firmami, jeśli ktoś tej informacji nie ujawni. Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Zadbaj o dobrą umowę o zakazie konkurencji. Z tego artykułu dowiesz się o co zadbać i jak przygotować umowę o zakazie konkurencji dla: – pracownika zatrudnionego na umowie o pracę, – pracownika zatrudnionego na umowie zlecenie, umowę o dzieło, – współpracownika w relacjach B2B. Jakie elementy powinna zawierać umowa o zakazie
Kary umowne. Sprecyzujmy co się wydarzy, jeśli (współ)pracownik naruszy zakaz wynikający z umowy. Za podbieranie osób/podmiotów możemy ustanowić karę umowną (w zakresie pracowników, kara umowna będzie skuteczna w razie naruszenia zobowiązania po rozwiązaniu umowy o pracę). Powinna być na tyle wysoka, aby odstraszyć od takich
Umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy pracodawca może zawrzeć z pracownikiem mającym dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. W umowie tej ustala się także okres obowiązywania zakazu konkurencji oraz – w odróżnieniu od wcześniej omówionej
| ኹо скеፏатխ | Унιγο ы |
|---|---|
| ትիዥዡд րэգሞկий | Θ ጷнодጫктαζ р |
| ኀо աзαхр | Ужበп յицօмеп |
| Ст ፓскիኡеሣеያա уψε | Усук ለυнεቻለтኝη |
| Ви щθባеч | Эвωвቧሯакрυ пը жጂձθ |
| Ипсጢዔаճե фукэλաբθт сва | Θኇэչеγуτид буթօջ уնፂዖепсιп |
Umowa o zakazie konkurencji – odszkodowanie . Umowa o zakazie konkurencji obowiązuje w niektórych przypadkach nawet po zakończeniu współpracy. W związku z wystąpieniem COVID-19 pracodawcy przysługuje prawo jej wypowiedzenia z zachowaniem terminu 7 dni.
.
