Oprowadzać mieli mnie: uroczy i profesjonalny przewodnik wycieczek Antonio Doblas oraz Doug Carlton Abrams, kalifornijski pisarz i współautor powieści "The Multi-Orgasmic Man" ("Człowiek wielu orgazmów"). Jak mnie poinformowano, Abrams miał czytać fragmenty swojej najnowszej powieści "The Lost Diary of Don Juan" ("Zaginiony pamiętnik Don Juana"). Według Doblasa, Sewilla jest tłem dla 117 oper, tradycyjnych hiszpańskich zarzueli i operetek. To wystarczy, by przez dziesięciolecia podtrzymywać zainteresowanie turystów. W październiku będzie wystawiany "Don Giovanni" Mozarta. Wystawa manuskryptów, książek i dzieł sztuki "Wizje Don Juana" planowana jest na 2008 rok. Sewilla zdecydowała się zarobić na swoich mitach. Przez następne dwa lata całkowicie odda się tematyce związanej z Don Juanem. Niesławnemu hiszpańskiemu libertynowi poświęcone będą opery, operetki i zarzuele, a także konferencje literackie oraz wystawy sztuki. Natomiast 2009 rok będzie należał do jego "koleżanki po fachu", Carmen. Mieszkańcy Sewilli lubią wierzyć, że postać Don Juana jest wzorowana na prawdziwej osobie XVII-wiecznego arystokraty, Miguela de Manary. Jednak urodzony w 1627 roku Manara był zaledwie chłopcem, gdy Tirso de Molina, jeden z największych dramatopisarzy tzw. Złotej Ery, powołał do życia Don Juana w swojej sztuce "El Burlador de Sevilla" ("Zwodziciel z Sewilli"). Kiedy jechać? Marzec - aby poczuć zapach kwiatów pomarańczy. Wielkanoc to czas procesji. W kwietniu odbywa się Feria de Abril, czyli tydzień nieprzerwanej zabawy, flamenco, fajerwerków, walk byków i parad powozów ciągniętych przez konie. Na wrzesień i październik 2008 roku zaplanowano kolejne biennale Festiwalu Flamenco. Molier w swojej wersji zsyła tego literackiego libertyna wprost w piekielne płomienie. Dla kontrastu José Zorilla w XIX-wiecznej wersji tejże sztuki pozwala Don Juanowi szczerze się zakochać i okazać skruchę, dzięki czemu udaje mu się ocalić duszę. Romantyczny "Don Juan Tenorio" autorstwa Zorilli okazał się ogromnym hitem w Madrycie, gdzie po raz pierwszy wystawiono tę sztukę w 1844 roku. Nadal jest ona wystawiana w całym kraju w okolicach Wszystkich Świętych, kiedy obchodzony jest dzień urodzin Don Juana. Mężczyźni w Sewilli wkładają w ten dzień kubraki i pończochy, i śpiewają swoim ukochanym serenady na brukowanych uliczkach dzielnicy Santa Cruz. Wstępują na drinka do Hostería del Laurel, tej samej tawerny, w której gromadzą się mężczyźni w pierwszej scenie sztuki Zorilli. Jednak najlepiej podziwiać XVII-wieczną tawernę z ulicy, bo wewnątrz jest obrzydliwą, nowoczesną pułapką na turystów. Hostería wychodzi wprost na Plaza de los Venerables, uroczy plac obsadzony drzewkami pomarańczy. Po łagodnej zimie, na początku marca drzewa w całym mieście zaczynają kwitnąć, wypełniając wieczorami Sewillę zapachem. Hiszpanie nazywają te kwiaty azahar, od arabskiego az-zahr oznaczającego "biały kwiat". Jest to jedno z najpiękniejszych słów jakie znam, i jedno z nierozerwalnie związanych z Sewillą. Nie wyobrażam sobie miasta bez tych pomarańczowych gajów, podobnie jak nie umiem sobie wyobrazić sceny uwodzenia bez zapachu azahar. Uczestnicy zabawy 1 listopada udają się następnie do Plaza de Dona Elvira, nazwanym tak na cześć jednej z wybranek Don Juana. Impreza kończy się pod pomnikiem Don Juana na obrzeżach Barrio de Santa Cruz w pobliżu ogrodów Alcázar. Moja wycieczka rozpoczyna się właśnie w Alcázar, miejscu sławnym z wielu wyczynów seksualnych. W żadnym z nich - według mojej wiedzy - nie brał udziału Manara ani Don Juan, niemniej jednak miejsce to, zbudowane w X wieku przez mauretańskich władców Andaluzji, jest prawdziwą ucztą dla zmysłów. Ogród zatopiony w głównym dziedzińcu był pomyślany jako imitacja raju, gdzie, jak obiecywał Koran, człowiek będzie mógł zrywać owoce bez wysiłku z nisko rosnących gałęzi. Zdania z Koranu zostały wyrzeźbione w formie zawiłego stiuku, jednak muzułmańscy rzemieślnicy nawróceni na chrześcijaństwo dodali także zabronione w sztuce islamskiej wyobrażenia zwierząt i ludzi. Misternie rzeźbione sklepienia z drzewa cedrowego są udekorowane złotymi liśćmi. Książka Abrama rozpoczyna się od sceny, w której Don Juan próbuje uwieść księżniczkę Izabelę, najstarszą córkę Ferdynanda Aragońskiego i Izabeli Kastylijskiej. Izabela ma grubo ponad 20 lat, jest dziewicą i według Abramsa napaloną starą panną. Don Juan bez większego wysiłku trafia do jej sypialni w Alcázar i spędza tam całą noc, zabierając Izabelę na wyżyny seksualnych rozkoszy. "Wprowadzenie kobiety w sztukę namiętności jest uświęconym honorem, przy którym nigdy nie powinno się śpieszyć" - przeczytał Abrams dźwięcznym barytonem. Doblas, który przerwał opowieść o Alcazar, by zrobić miejsce dla literackiego przerywnika Abramsa, odwrócił wzrok. Byłam podwójnie zażenowana. Wydawało się, że Don Juan Abramsa nie był bezdusznym latynoskim kochankiem przedstawianym we wcześniejszych sztukach i powieściach. Był ogierem na miarę naszych politycznie poprawnych czasów. Według notatki na obwolucie napisanej przez wydawcę, Don Juan Abramsa "nie jest bezdusznym profanem, lecz mężczyzną, który zna istotę kobiecości, i który zadowala i wyzwala kobiety w takim samym stopniu, w jakim zaspokaja swoje własne żądze. Kiedy dotarliśmy do szesnastowiecznej mieszczańskiej posiadłości Casa Fabiola, położonej w pobliżu katedry, będącej obecnie siedzibą fundacji literackiej Fundación Lara, moja cierpliwość była na wykończeniu. Nad talerzem tapas i kieliszkiem sherry Abrams rzucił niepewnie pytanie: - I jak, podobała ci się moja książka? - Nie - odparłam. - Nie rozpoznałam Don Juana w twojej powieści. Wydaje mi się, że uczepiłeś się po prostu sławnej postaci literackiej aby nadać swojej książce rozgłosu. Po tym stwierdzeniu rozgorzała między nami ożywiona debata na temat archetypów literackich. Abrams twierdził, że miał prawo do własnej interpretacji Don Juana tak samo jak Molier, Byron i Zorilla. Ja upierałam się, że autor nie ma prawa zmieniać samej istoty postaci. Don Juan miał gdzieś kobiece pożądanie - w tym całe sedno. Lady Makbet nie jest po prostu zdesperowaną kurą domową - dodałam. I to był najwyższy czas, bym opuściła lokal. Wróciłam do Barrio de Santa Cruz i wstąpiłam do jakiejś arabskiej łaźni na Calle Aire. Odrestaurowywane obecnie arabskie łaźnie zniknęły z mapy Sewilli w XVII wieku, więc ani Manara, ani Don Juan nie mogli z nich korzystać. Światło przesączało się przez zakratowane okna. Szum wody mieszał się z dźwiękami arabskiej muzyki. Były tam baseny z gorącą wodą, z wirami wodnymi, łaźnie parowe i prysznice, kawiarnia i możliwość skorzystania z odstresowywującego masażu. Niezależnie, czy to sztuka jest imitacją życia, czy vice versa, w legendzie o Don Juanie jest jeden dyskusyjny punkt. Tirso de Molina mógł wzorować swoją postać na którymkolwiek z dobrze urodzonych obiboków, którzy mieszkali w Sewilli w XVII wieku. Miguel de Manara, syn włoskiej pary, urodzony w nadal stojącym pałacu przy Calle Levies, w dzielnicy żydowskiej, jest jednym z głównych podejrzanych. W młodości był notorycznym pijakiem i kobieciarzem. Według Elizabeth Nash, autorki wyśmienitej książki o historii kultury Sewilli, Kordowy i Granady, przyjaciel Manary napisał po jego śmierci: "Nie było głupstwa, którego by nie popełnił, żadnego młodzieńczego szaleństwa, którego by nie spróbował, aż do czasu kiedy zobaczył się w trumnie na ulicy". Historia mówi, że pewnego ranka, po ostrej popijawie w dzielnicy Santa Cruz Manara natknął się na kondukt pogrzebowy na Calle del Ataúd. Zaczął się dopytywać o nieboszczyka i nachyliwszy się nad trumną stanął twarzą w twarz z własnym ciałem. Od tego momentu Manara postanowił zmienić swoje życie. Wstąpił do zakonu, oddał swój majątek biednym i chorym, i został pochowany w 1679 roku w Szpitalu Świętego Miłosierdzia. Szpital ten stoi przy Calle Dos de Mayo w nadrzecznej dzielnicy Arenal. Pośrodku znajduje się przyjemne patio, miłe schronienie w cieniu podczas piekielnie gorącego lata. Budynek nadal służy jako hospicjum, a kaplica jest zamykana dla zwiedzających za każdym razem, gdy któryś z pacjentów umirra. Manara zobowiązał swojego przyjaciela, Bartolomé Estebana Murillo, do namalowania jedenastu obrazów dla kaplicy. Cztery z nich zostały zrabowane przez Francuzów podczas wojen napoleońskich i nigdy już nie wróciły do Sewilli. Manara sam nawet pozował do jednego z tych obrazów, "San Juan de Dios". Od Don Juana do Świętego Jana - oto jak prawdziwy bałamutnik zdecydował się przedstawić swoje ówczesne tęsknoty za świętością. Nie ma żadnego usprawiedliwienia dla molinowskiego Don Juana, bezdusznego uwodziciela, który pod koniec sztuki (podobnie jak w operze Mozarta) jest wleczony do piekieł w lodowatym uścisku posągu komandora. Autorka: Leslie Crawford jest szefową madryckiego biura FT.